Deze post is voor vrouwen. Al heb ik er geen bezwaar tegen als de mannen (en vooral de coaches onder hen) ook even meelezen. Af en toe heeft een vrouw namelijk last van een vrouwendingetje ook wel bekend als de periode van de maand, ongesteldheid of menstruatie.
Ik begeleid een flinke groep vrouwen: niet alleen de topatletes in het Valley Running Team maar ook heel wat dames via online trainingsbegeleiding. En afgelopen weekend hadden toevallig een paar atletes last van de menstruatiecyclus op het moment dat ze eigenlijk wilden vlammen op een wedstrijd. Dat kan soms gebeuren. En dan lopen ze even niet zo hard als je eigenlijk op grond van de training zou verwachten.
Taboe
Maar het lijkt nog steeds een taboe om er over te praten. Ik hoor in ieder geval bijna nooit een atlete zeggen dat de wedstrijd even niet ging omdat ze last had van de menstruatie. Eerlijk is eerlijk, ik heb er zelf vroeger ook niet over gesproken. Toen ik ooit in de finale van het EK echt niet vooruit te branden was, wist ik na afloop niks beters uit te brengen dan dat ik liep als een olifant. Want zo voelde ik mij, opgeblazen en zwaar en zo kwam er ook een flinke kop in de krant: Grete liep als een olifant!. Over menstruatieproblemen sprak je gewoon niet. Ik deed dat ook niet met mijn coach. Terwijl het echt wel invloed kan hebben op je presteren.
Presteren
Bij elke vrouw heeft de menstruatie weer een andere impact. Er zijn vrouwen die dan juist prima kunnen presteren. En de anecdote die in dat kader altijd wordt aangehaald is die van Leontien van Moorsel. Zij plande juist haar werelduurrecordpoging (ik heb het nu over fietsen) graag tijdens de menstruatie. Dan was ze op haar top. Zelf was en ben ik allesbehalve op mijn top tijdens menstruaties. En soms is het echt helemaal drama. Nog niet zo lang geleden ging ik door heftige krampen volledig “out” en werd verdwaasd wakker, liggend op de keukenvloer, met een enorme buil op m’n voorhoofd en een geluxeerd sleutelbeen. En ik ben echt geen watje! Een dag later stond ik met mitella en een inmiddels pimpelpaars dicht oog al weer op de baan. Ik kan mij dus als geen ander voorstellen dat presteren of zelfs trainen soms even niet gaat. Ik zie dat ook terug bij de atletes die ik begeleid. Al is het moment waarop het niet gaat elke keer weer verschillend. De ene keer zijn het vooral zware benen of rugpijn vlak voor de menstruatie, een andere keer is het ‘feest” op dag 1 of dag 2 van de menstruatie. Wat dat betreft is elke vrouw net als ieder mens gewoon uniek.
Trainen
Niet altijd valt een menstruatie tijdens een wedstrijd. Meestal valt deze samen met een training. Trainen doe je immers vaker dan wedstrijden lopen. Heeft een sporter last van de menstruatie, dan pas ik de training daarop aan. Dat kan uiteenlopen van een complete rustdag tot het verlagen van de intensiteit en eventueel de omvang. Maar het komt ook regelmatig voor dat een training toch nog prima blijkt te kunnen. Vaak verlicht hardlopen op rustige intensiteit de klachten. Belangrijk is in ieder geval communicatie en begrip. Een sporter moet durven aangeven dat ze last heeft van menstruatieklachten. En een coach moet dat niet wegwuiven als gezeur. Neem het serieus en accepteer dat het er is. Voordeel van elke menstruatie is dat daarna altijd een periode komt dat het juist erg lekker gaat.
Periodiseren
Een menstruatiecyclus heeft hormonaal gezien z’n pieken en dalen. Maar het is niet zo dat ik daarop als coach periodiseer. Ten eerste omdat het per vrouw verschilt hoe ze reageert op de verschillende fases in de menstruatiecyclus. Daarnaast kan bij het individu elke menstruatie weer anders uitpakken. Ik periodiseer dan ook alleen op de wedstrijdkalender. Een EK of WK wacht immers niet op de menstruatiecyclus van de atletes. Ik houd het bij het aanpassen van de training op de situatie. En ik accepteer (en probeer de sporters ook te laten accepteren) dat een training soms niet kan zoals deze gepland is.
Menstruatie is een zegen
Tot slot…..het hebben van een menstruatie is een zegen. Het is een teken dat je lichaam goed in balans is. Ik ben als coach dan ook gerustgesteld als een atlete een reguliere menstruatiecyclus heeft. Het wegblijven van de menstruatie is voor mij namelijk een rode vlag. Dan is het zaak om goed te checken of de energie inname wel in balans is met het energieverbruik. Want train je veel, dan is het soms lastig om je energie intake op peil te houden. Langdurig wegblijven van de menstruatie is gevaarlijk. Dan is er sprake van een verhoogd afbraakrisico (grotere kans op blessures en mentale problemen). Laat je niet misleiden door de ouderwetse gedachte dat het wegblijven van de menstruatie nu eenmaal hoort bij een afgetraind lijf. Het is gewoon niet ok. Mijn sporters zijn in de wedstrijdperiode soms enorm afgetraind. Maar hun menstruatie blijft gewoon komen. Menstruatie kan een zwakte lijken, maar het is juist een krachtig signaal dat de atletes kerngezond zijn.
