Let op, dit is een mening!
Het is een hot item. Als sportorganisatie tel je bijna niet meer mee als je niet een goed plan op je website hebt staan om een veilig sportklimaat te bevorderen. De kranten hebben de afgelopen maanden vol gestaan met verhalen over topsporters die zich, in hun jacht op medailles, minder veilig hebben gevoeld. Het lijkt daarmee of het nastreven van topprestaties ook een prestatiecultuur met zich mee brengt die minder leuke kanten heeft. En alsof we nu een keuze moeten maken tussen minder ambitieuze plannen en een veiligere sportomgeving. Maar klopt dat wel? Ik ben daar niet van overtuigd. Het hoeft niet het ene of het andere te zijn. Het kan ook beide tegelijk. Een fijne sportomgeving draagt volgens mij alleen maar bij aan betere prestaties.
Coachstijl
Wat is een veilig sportklimaat voor mij als coach persoonlijk? Ik moet ik mij veilig en vrij voelen om te kunnen zijn wie ik ben. Ik wil graag authentiek kunnen coachen en daar voel ik mij happy bij. En een happy coach is een goed voorbeeld voor happy atleten. Daar begint het wat mij betreft mee. Heb je plezier in wat je doet, dan houd je het makkelijker vol. En ga je er ook veel meer energie in stoppen. Dat leidt uiteindelijk vanzelf tot betere resultaten. Door authentiek te coachen kom ik in mijn kracht en haal daarmee het beste uit mijzelf naar boven. Dan heb ik plezier in wat ik doe. Leg mij een coachstijl op die niet de mijne is en ik word ongelukkig.
Hoe zie ik dat voor de sporters? Voor hen geldt denk ik hetzelfde. Ook zij moeten zichzelf kunnen zijn. En niet in een bedacht keurslijf (‘zo moet een topsporter zijn’) worden gegoten. Ze moeten de vrijheid voelen om de keuzes te kunnen maken die voor hen belangrijk zijn. Ik ben er als coach om hen in het maken van die keuzes te begeleiden. Ik ben er niet om ze op te leggen. Maar op basis van mijn kennis en ervaring kan ik ze wel de weg tonen die ze kunnen bewandelen om het beste uit zichzelf te halen. En hoe jonger ze zijn, des te meer zal ik ze daarbij moeten begeleiden. Maar naarmate ze ouder worden kunnen de echte toppers donders goed benoemen wat voor hen wel of niet werkt.
Eigenaar
Ik probeer sporters nadrukkelijk eigenaar te maken van hun eigen proces. Ik laat ze nadenken en mee beslissen over het traject dat gevolgd gaat worden. En uiteindelijk zal dat er toe leiden dat ze mij eigenlijk niet meer nodig hebben. Op die manier krijg je autonome en robuuste sporters die zichzelf staande kunnen houden op het (mondiale) strijdtoneel. Sporters die niet de kluts kwijt raken als de coach een keertje niet in de buurt is. Sporters die klaar zijn om te racen, weten wat ze moeten doen en hoe ze de beste versie van zichzelf kunnen laten zien.
Op dit moment werk ik met het Valley Running Team met volwassen sporters. En die zijn al behoorlijk eigenaar van hun eigen carrière en drukken ook hun stempel op het team. Ze zijn o.a. betrokken bij de keuzes over de samenstelling van de trainingsgroep, het wedstrijdprogramma, de trainingsaanpak en de stagelocaties. Ze leveren allemaal op hun eigen manier een bijdrage aan het beter worden van het geheel. Ze boeken bijvoorbeeld zelf de trainingsstages, onderhouden de website, leveren content voor de social media kanalen, gaan actief op zoek naar sponsoren en indien nodig slepen ze een trainingsmaatje naar snelle tijden. Samen hebben we bepaald voor welke kernwaarden we staan. En samen bewaken we die kernwaarden ook.
Wat wil ik aan andere coaches meegeven?
Een veilig sportklimaat zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn. Het begint wel bij jezelf. Jij bent degene die de cultuur kan neerzetten en bewaken. Vraag je af waar jij als coach voor staat en wees open en eerlijk in je communicatie. Schouderklopjes werken altijd, maar als iets wat minder goed gaat, dan moet dat van beide kanten ook benoemd kunnen worden. En van een keer sorry zeggen wordt niemand minder. Iedereen maakt wel een keer een foutje. Betrek de sporters nadrukkelijk bij het proces. Geef ze inspraak en het gevoel dat ze kunnen zeggen wat ze denken zonder daarop afgerekend te worden.
Weet dat sommige onderwerpen voor sporters (en ook voor coaches?) wat moeilijker bespreekbaar zijn. Bijvoorbeeld menstruatieproblematiek, lichaamssamenstelling, mentale problemen kunnen een gevoelig onderwerp zijn. Goedbedoelde opmerkingen van de coach kunnen dan compleet verkeerd uitwerken en een gevoel van onbehagen bewerkstelligen. Zorg er voor dat dit soort precaire zaken toch bespreekbaar worden door er eventueel hulp bij te zoeken. En door er open over te zijn en vooral niet te oordelen. Een goed sportklimaat begint bij jezelf.
